 | Soạn Giả Viễn Châu– Tên thật: Huỳnh Trí Bá ( Bảy Bá)
|
Mục lục
Soạn Giả Viễn Châu được cho là người đã khai sinh ra thể loại cải lương tân cổ giao duyên và đã có công đào tạo ra nhiều thế hệ nghệ sĩ cải lương danh tiếng một thời. Ông được mệnh danh là “vua của các vị vua cải lương”, là người tạo nên tên tuổi cho các nghệ sĩ, bởi qua nhiều sáng tác của ông, nhiều nghệ sĩ khi thể hiện được cái ưa thích để đông đảo người xem chú ý hơn
1. Tiểu sử
Ông sinh năm 1924, tại xã Đôn Châu, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh. Là con thứ sáu trong gia đình gia đình vọng tộc, thân phụ là Hương cả, ông còn có tên là Bảy Bá theo thông lệ miền Nam.
Hồi nhỏ, ông học quốc văn ở trường làng và học Hán văn với những bậc túc nho ở tại nhà. Ngoài ra, khi còn học ở trường, ông đã mê đờn ca, cả tân lẫn cổ, thường có mặt trong các buổi đờn ca tài tử, hoặc cùng bạn bè tổ chức đờn ca. Ông mày mò những ngón đờn học lỏm qua đĩa hát nhựa cũng như các nhóm đờn ca tài tử ở làng quê.
Năm 19 tuổi, ông đàn thạo các loại đàn tranh, vĩ cầm, guitar và được nhiều người khen ngợi.
Năm 1942, ông tham gia Ban cổ nhạc Ðài Phát thanh Pháp Á Sài Gòn. Truyện ngắn đầu tay “Chàng trẻ tuổi” được đăng trên báo Dân Mới và bài thơ “Thời mộng” được đăng trên báo Tổng xã là dấu ấn đầu tiên trong sự nghiệp văn hóa nghệ thuật của ông.
Cuối năm 1943, ông theo đoàn Tố Như lưu diễn. Hai tháng sau, ông tham gia gánh ca kịch của Năm Châu ra Hà Nội lưu diễn. Trên con đường nghệ thuật của mình, ông có cơ hội gặp gỡ, tiếp xúc với các nghệ sĩ tài danh bấy giờ như nghệ sĩ Năm Châu, Lê Hoài Nở, Trần Hữu Trang, Duy Lân và học hỏi được nhiều kỹ năng về tư duy trong sáng tác.
Tuy nhiên, “chuyến lưu diễn” của ông nhanh chóng kết thúc khi đoàn vừa về tới Sài Gòn thì người anh kế của ông là Huỳnh Thanh Tòng bắt ông về quê, không cho theo đoàn hát nữa
Nghệ sĩ Viễn Châu
Cuối năm 1945, ông đã viết vở cải lương đầu tay “Hồn chiến sĩ” khi Pháp nổ súng tái chiếm Đông Dương. Với nội dung cổ vũ cho cuộc kháng chiến chống Pháp. Vở tuồng đã được Ủy ban Kháng chiến hành chánh quận Trà Cú (lúc bấy giờ là quận Trần Chí Nam) tổ chức biểu diễn bán vé để góp quỹ kháng chiến.
Năm 1946, quân Pháp kiểm soát phần lớn vùng Trà Vinh. Người anh Huỳnh Thanh Tòng của ông bị quân Pháp bắt và bị bức tử ở đồn Long Toàn (Trà Vinh). Để tránh bắt bớ do từng cầm súng chống Pháp, ông bỏ xứ Đôn Châu lên Vĩnh Long tá túc trong nhà một người bạn rồi sau đó phiêu bạt lên Sài Gòn, tìm đến đoàn Năm Châu (lúc này đổi tên là đoàn Con Tằm) để nương nhờ và theo nghiệp nghệ thuật cải lương từ đó.
Tại Sài Gòn, ông bí mật hoạt động cho Ban công tác thành ở Sài Gòn. Không lâu sau, ông bị người thực dân Pháp bắt giữ cùng với 4 người khác để khai thác. Mặc dù không đủ bằng chứng kết tội, ông vẫn bị giam giữ mà không xét xử, sau đó bị đày đi an trí ở Cẩm Giang (Tây Ninh).
Mãi đến cuối năm 1949, ông mới được trả tự do. Ông mới trốn thoát và trở lại Sài Gòn, lại tìm đến đoàn Con Tằm với cái tên mới Trương Văn Bảy. Năm 1950, ông viết vở cải lương “Nát cánh hoa rừng” với bút danh Viễn Châu, phóng tác từ truyện đường rừng của Khái Hưng. Đây là vở cải lương đầu tiên của ông được đoàn Việt kịch Năm Châu trình diễn trên sân khấu đại ban tại Sài Gòn cũng trong năm 1950, được công chúng hoan nghênh nhiệt liệt.
2. Vở cải lương kinh điển:
| – Hoa Mộc Lan – Cô Gái Bán Sầu Riêng – Qua Cơn Ác Mộng – Con Gái Hoa Mộc Lan – Chuyện Tình Lan Và Điệp – Chuyện Tình Hàn Mặc Tử – Lá Trầu Xanh – Ai Điên Ai Tỉnh | – Tình Mẫu Tử – Nát Cánh Hoa Rừng – Sau Bức Màn Nhung – Hai Nụ Cười Xuân – Quân Vương Và Thiếp – Nợ Tình – Đời Cô Nga – Bông Ô Môi |
3. Bài ca cổ, tân cổ để đời:
| – Áo mới Cà Mau – Hòn vọng phu – Nỗi buồn mẹ tôi – Chuyến xe cuối tuần – Đêm lạnh trong tù – Hoa Hồ Điệp – Cô gái bán sầu riêng – Ai ra xứ Huế – Đêm tàn bến Ngự | – Chàng là ai? – Anh đi xa cách quê nghèo – Lối về xóm nhỏ – Thương về miền Trung – Đêm khuya trông chồng – Hán Đế biệt Chiêu Quân – Gánh nước đêm trăng – Đà Lạt trăng mờ – Lan và Điệp |
4. Danh hiệu, giải thưởng:
– Năm 1988, Được nhà nước trao tặng danh hiệu nghệ sĩ Ưu tú
– Năm 2001, Được nhà nước trao tặng danh hiệu nghệ sĩ Nhân dân
– Năm 2014, Huân chương lao động hạng III
