 | Nghệ sĩ Phùng Há (cải lương)– Tên thật: Trượng Phụng Hảo |
Mục lục
Bà là nghệ sĩ nổi tiếng Việt Nam. Bà được xem là một trong những tiền bối của bộ môn nghệ thuật cải lương. Bà dành cả thanh xuân để gắn bó với bộ môn nghệ thuật này và để lại không ít những dấu ấn với nhiều vai diễn trong lòng khán giả
1. Tiểu sử
Nghệ sĩ Phùng Há sinh ra tại làng Điều Hòa, huyện Châu Thành, Mỹ Tho, Tiền Giang. Cha của bà là Trương Nhân Trưởng, người làng Phú Lạng, huyện Hạc Sơn, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, còn thân mẫu bà là Lê Thị Mai, người làng Điều Hòa, Mỹ Tho.
Bà là người con thứ 6 trong gia đình. Tên Phụng Há của bà được phát âm theo tiếng Quảng Đông. Người miền nam phát âm theo cấp bậc gia đình nên bà được gọi là Bảy Phùng Há.
Năm 9 tuổi cha của bà qua đời. Cả gia đình đưa ông về Hạc Sơn để chôn cất. Khi về Việt Nam để sinh sống thì gia đình bà đã gặp biến cố khi đã bị một người lạ chiếm đoạt tài sản, làm cho khi đó cuộc sống của gia đình ba vô cùng khó khăn. Hoàn cảnh khó khăn nên bà không thể tiếp tục đi học tiểu học. Quyết định nghỉ học làm thêm kiếm tiền nuôi gia đình.
Năm 13 tuổi, bà đã làm công việc lò gạch vô cùng vất vả để kiếm tiền. Thời gian đó giọng ca trời phú của bà đã lọt vào tầm ngắm của ông bầu gánh hát Nam Đồng Ban. Đó là một bước ngoặt lớn thay đổi cuộc đời của bà.
Nghệ sĩ Phùng Há
Năm 1924, ông bầu cũng là người đã gợi ý cho bà dùng cái tên Phùng Há làm nghệ danh. Vai diễn đánh dấu ấn tượng trong lòng khán giả là vai Giả Thị trong vở cải lương Hoàng Phi Hổ quy châu của soạn giả Nguyễn Công Mạnh. Thời gian còn ở đoàn bà đóng cặp với nghệ sĩ Năm Châu và được khán giả yêu quý.
Năm 1926, Bà cùng với nghệ sĩ Năm Châu, Tư Chơi, Ba Du gia nhập gánh hát Trần Đắc. Gia nhập không lâu thì nghệ sĩ Năm Châu rời gánh hát. CÙng đợt đó thì bà cưới nghệ sĩ Tư Chơi.
Năm 1929, bà li dị với nghệ sĩ Tư Chơi. Không lâu sau đó bà kết hôn với công tử Lê Công Phước. Do ông cũng là người đam mê cải lương, nên ông đã lập ra gánh hát Huỳnh Kỳ và bà làm bầu gánh khi mới 18 tuổi.
Vở tuồng ăn khách nhất của gánh Huỳnh Kỳ đó là Giọt máu chung tình, do Năm Thiên đóng vai Võ Đông Sơ và Phùng Há vai Bạch Thủ Hà.
Gánh Huỳnh Kỳ còn thu hút được lượng lớn khán giả đến từ Sài Gòn. Đến 3 giờ chiều tất cả cái vé của gánh Huỳnh Kỳ đã được bán hết
Sau một thời gian đi lưu diễn ở khắp nơi, bà đã có ý định xây dựng một ngôi chùa nghệ sĩ Sài Gòn đó là nơi yên nghỉ của các nghệ sĩ cải lương.
Bà còn đào tạo ra nhiều nghệ sĩ tài năng trong đó nhiều người đã đạt danh hiệu nghệ sĩ ưu tú. Những đóng góp trên đã giúp bà nhận được danh hiệu nghệ sĩ Nhân dân.
Ngày 5 tháng 7 năm 2009, bà qua đời tại bệnh viện Nguyễn Trãi ( thành phố Hồ Chí Minh ). Để lại nỗi thương sót trong lòng khán giả và các anh chị đồng nghiệp. Và được an táng trong nghĩa trang nghệ sĩ được lập nên trong phần đất của chùa nghệ sĩ.
2. Vở cải lương kinh điển:
– Phụng Nghi Đình
– Đời Cô Lựu
– Tô Ánh Nguyệt
3. Danh hiệu, giải thưởng:
– Năm 1984 được nhà nước trao tặng danh hiệu nghệ sĩ Nhân dân đợt 1
