Hoàng Quỳnh Mai : Đã yêu phải yêu hết mình

Sinh ra từ đất Nghệ An, bên cạnh những điệu ví dặm, cô bé Quỳnh Mai ngày ấy lại rất nghiện nghe băng đĩa cải lương. Thần tượng của cô là hai nghệ sĩ tài danh: Lệ Thủy và Thanh Kim Huệ. Năm 14, 15 tuổi, Quỳnh Mai thi vào lớp diễn viên của Trường Sân khấu – điện ảnh Hà Nội trong sự phản đối kịch liệt của gia đình.
Để làm yên lòng mọi người, cô đã… “dỗ ngọt” bố mẹ: “Con học thế thôi chứ biết có theo nghề không…”. Nói vậy nhưng Quỳnh Mai vẫn âm thầm nỗ lực và ngay vai chính đầu tiên năm 17 tuổi (vai Chiêu San trong vở Cô gái Phù Tang) cô đã tạo được tiếng vang, đến lúc này thì bố mẹ đành tặc lưỡi: “Thôi thì tùy ở con…”. Sự khởi đầu thuận lợi đã đem đến cho cô hàng loạt vai đào chính trong các vở cải lương của Nhà hát Cải lương trung ương như: Nhâm (Điều không thể mất), Quỳnh (Nỗi đau tình mẹ), Phượng (Lôi vũ), Diễm (Thời con gái đã xa)…
Năm 2001, Quỳnh Mai quyết định thi vào khoa đạo diễn Trường Sân khấu – điện ảnh, năm 2005 tốt nghiệp với vở diễn đầu tiên Truyền thuyết một tình yêu được đánh giá cao và đoạt luôn bằng ưu. Cung phi Điểm Bích (KB: Hoàng Công Khanh; chuyển thể cải lương: NSƯT Ngọc Chi) trong cuộc thi lần này là vở thứ hai Quỳnh Mai dàn dựng. Hành trình đi tìm kịch bản lấy của cô rất nhiều thời gian, bởi kịch bản hay thì hiếm khi tới tay những đạo diễn trẻ. Trong khi Triệu Trung Kiên (ĐD vở Dấu ấn giao thời, đoạt giải B) chọn giải pháp tự viết luôn kịch bản thì Quỳnh Mai vẫn chạy ngược chạy xuôi…
Đến lúc tưởng như đã buông tay thì bất ngờ cô đọc được tác phẩm kịch thơ Cung phi Điểm Bích của tác giả Hoàng Công Khanh. Cô run lên mừng rỡ vì bắt gặp sự đồng cảm. Nhiều người tỏ ý lo ngại vì kịch bản có vẻ gần với nghệ thuật chèo hơn nhưng với sự nhạy cảm nghề nghiệp, Quỳnh Mai khẳng định: có thể dựng thành vở cải lương!
Quỳnh Mai khăn gói lên Yên Tử. Lên xuống mấy bận để tìm hiểu về sư tổ Huyền Quang, những giai thoại về ông và cung phi Điểm Bích, về những triết lý của đạo Phật… Những chuyến đi thực tế đó đã cho cô nhiều ý tưởng hay và chân thật. Chúng được thể hiện nổi bật trên phông nền sân khấu với biểu tượng âm dương trong hai màu trắng và đen điểm những cánh hoa mai – loài hoa mà xưa kia sư tổ Huyền Quang rất thích. Mai rập rờn trên sân khấu làm nền cho cuộc nói chuyện giữa sư tổ và nàng cung phi ở lớp mở đầu mang màu sắc lãng mạn và thanh tao trong tiếng sáo réo rắt…
Lớp cung phi Điểm Bích quyến rũ sư tổ Huyền Quang là lớp diễn đắc địa, tạo điểm nhấn mạnh mẽ cho toàn vở diễn. Đây cũng là lớp diễn khiến Quỳnh Mai phải… vật vã, phờ phạc. Quỳnh Mai như tìm thấy chính mình trong khát khao yêu thương mãnh liệt của cô cung phi Điểm Bích: đã yêu, phải yêu hết mình! Yêu nhân vật cũng bằng một tình yêu như thế nên cô thấy mình càng phải có trách nhiệm làm sáng lên khát vọng tình yêu đó. Cô trằn trọc, mất ngủ nhiều đêm liền suy tính, sắp đặt một… hệ thống quyến rũ để “bày” cho nhân vật. Và cái “hệ thống quyến rũ” ấy không diễn ra một cách cứng nhắc mà chảy tuôn ào ạt như mạch cảm xúc dào dạt, như sự cộng hưởng đến run rẩy của hai người phụ nữ ở hai thời đại.
Quỳnh Mai đã thể hiện khả năng phối hợp nhuần nhuyễn các thể loại cải lương, ca trù, lên đồng…, sự đối trọng hữu hiệu giữa tiếng trống – tiếng chuông, khả năng khai thác tâm lý phức tạp của nhân vật hàm chứa rất rõ một tinh thần triết học… Cung phi Điểm Bích khiến người ta… chóng mặt trong sự cuồng nhiệt của người đàn bà nồng nàn, quyết liệt trong tình yêu.
Đem cải lương đất Bắc “chinh chiến” ở phương Nam, Quỳnh Mai vui vì những quan điểm, phong cách làm nghề của mình ít nhiều đã được chấp nhận. Hạn chế được sự dài dòng, ủy mị trên sân khấu cải lương, cô đạo diễn trẻ đã có thể kể một câu chuyện cũ trong tiết tấu mạnh mẽ của hiện đại.
Linh Đan (Theo Tuổi trẻ)