Chỉ cách đây chừng vài năm, nhắc đến Thu Hà, không phải ai cũng biết. Có chăng là những khán giả yêu Cải lương và quan tâm đến hoạt động nghệ thuật của Nhà hát Cải lương Việt Nam.
Với thâm niên gần ba mươi năm trong nghề, Thu Hà thường được các đạo diễn nhắm cho những vai tính cách, vai hài hoặc mụ. Chỉ bấy nhiêu cũng đã đủ để chị tung tẩy và tạo dấu ấn riêng trong nghề nghiệp. Nhiều vai diễn của chị như: Mợ Lý trong vở Nát một đời hoa; Thị Nở trong Chuyện tình làng Vũ Đại, Ngán trong vở Những khoảnh khắc đời người ; Mụ Hợi trong vở Trạng Lợn ; Hộ lý Mỗ trong vở Những người đi tiếp vv … đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người hâm mộ Cải lương. Tuy nhiên, trong giai đoạn Cải lương và các loại hình nghệ thuật dân tộc đang gặp vô vàn khó khăn, thì một nghệ sỹ Cải lương vốn không mấy khi xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng, sẽ khó có thể được công chúng biết đến. Vậy mà sau bao năm “Vua không biết mặt, Chúa chẳng biết tên” ấy, bỗng nhiên cái tên Thu Hà trở nên nổi đình, nổi đám. Khắp “đường ngang, ngõ hẻm”, đi đến đâu Hà cũng bị bà con “ phách vị”: “Chị Hà “điêu” về diễn đấy à?… Trông bác trẻ hơn trên ti vi… Trong tivi, bác đanh đá thế, thì ngoài đời có đanh đá không?…”. Rồi cấu, rồi véo, rồi xuýt xoa khen trắng, khen xinh và xin chữ ký làm kỷ niệm. Có “công chúng” còn “soi” tận mặt để xem chiếc nốt ruồi lồ lộ giữa trán Hà là giả hay thật.
Chả là vài năm lại đây, do một cơ duyên nào đó, Hà đã lọt vào mắt xanh của các đạo diễn điện ảnh. Sau một vài lần “nhập gia”, Hà đã “tuỳ tục” một cách ngon lành và trở trành một gương mặt cá tính luôn có trong tầm ngắm của các đạo diễn. Hợp đồng làm phim tơi tới, san sát, liên miên. Cứ phim nào có một bà chanh chua, ngoa ngoắt, thần đanh đỏ mỏ là y như rằng chuông điện thoại của Hà lại líu lo tiếng chim hót… Cũng không chỉ có vậy, Hà còn nhập cuộc trong những vai chính diện và cũng đã đem lại hiệu quả cho tập phim.
Trong cuộc thi Tài năng đạo diễn trẻ sân khấu toàn quốc năm 2007, với vở diễn Dấu ấn giao thời của đạo diễn trẻ Triệu Trung Kiên, Hà đã vào một vai quan trọng, đó là vai Đàm Thái Hậu – mẹ của Vua Lý Huệ Tông, vị Vua cuối cùng của triều Lý (theo quan điểm của nhà Lý chỉ công nhận Lý bát Đế ). Đây là một nhân vật đầy cá tính. Một người đàn bà trên đỉnh uy quyền, thét ra lửa, có con mắt biết nhìn xa trông rộng và có thể soi thấu tim gan của kẻ đối diện. Ở bà có cái gì đó như tự nhiên mà áp đảo, tự nhiên mà hù doạ, như cơn lốc ngang nhiên mà ung dung đè bẹp mọi vật cản trên đường đi của nó. Một mình bà là cả một thế lực sừng sững chẳng kẻ nào dám khinh nhờn. Vậy mà bà đã chậm hơn Trần Thủ Độ chỉ một nước cờ, để rồi đặt dấu chấm hết cho triều Lý suy vy. Đây là vai diễn theo Hà nói là một thử thách đối với Hà, vì Hà không thể phát huy cái sở trường tung tẩy của mình. Hơn nữa, lại phải trình diễn trước bao con mắt khắt khe của các bậc thầy trong Nam, ngoài Bắc, nên Hà rất lo lắng cho vai diễn. Nhưng rồi vở diễn đã gây dấu ấn sâu đậm tại hội thi trong đó có phần đóng góp không nhỏ của Hà. Có ý kiến nhận định: Vai Đàm Thái Hậu … như để giành cho Hà. Trong những đêm lưu diễn vở Dấu ấn giao thời dầy đặc từ tết Nguyên đán đến nay, đi đến đâu chúng tôi cũng gặp những khán giả với gương mặt đầy băn khoăn, hồ nghi: “Ơ! thế chị Hà “điêu” là diễn viên Cải lương à?”… Họ không nghĩ Hà lại là một nghệ sỹ Cải lương thực thụ với chất giọng sang sảng, mùi mẫn và khả năng diễn xuất đa diện. Nhận được quá nhiều sự yêu mến từ công chúng, niềm vui của Hà như lây sang cả chúng tôi.
Mải miết đóng phim, mải miết “hiện hình”, tự dưng về cuối đời làm nghề, Hà lại đắt sô đến vậy. Sống đàng hoàng bằng nghề với cát sê rất đỗi xông xênh, Hà đã phụ giúp đắc lực cho vị hôn phu là NSƯT, nhạc sỹ Hoàng Đạt – Phó Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam trong việc vun vén hạnh phúc cho một gia đình còn rất “đang soan”. Vừa kiếm tiền, vừa chăm chút đến từng món ăn cho ông chồng khó tính về đường… ăn uống, Hà như hoàn thành khá xuất sắc vị trí một người giữ lửa trong gia đình.
Và giờ đây, cái tên Thu Hà cùng với nhiều cái tên câu khách khác, đang là lực hút khán giả trong những đêm biểu diễn của Nhà hát Cải lương Việt Nam trên khắp mọi miền tổ quốc.
Song Thụy
